Jak zmierzyć swój poziom cholesterolu?

Czy wiesz, że cholesterol jest ważny dla prawidłowego funkcjonowania Twojego organizmu? Między innymi bierze udział w produkcji hormonów steroidowych i witaminy D. Niestety, gdy poziom cholesterolu jest zbyt wysoki, może to przyczynić się do wystąpienia chorób układu krążenia. By im zapobiegać, ważna jest profilaktyka, do której zalicza się regularne sprawdzanie profilu lipidowego. Wyjaśniamy, na czym polega to badanie.

Lipidogram – dlaczego warto sprawdzać poziom cholesterolu?

Podstawowym badaniem przesiewowym, które pomaga sprawdzić profil lipidowy, jest lipidogram. To test z krwi trwający dosłownie chwilę. Dzięki niemu lekarz może ocenić, czy znajdujesz się w grupie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Badanie polega na pomiarze poziomu cholesterolu całkowitego oraz jego frakcji HDL i LDL, a także trójglicerydów czy cholesterolu nie-HDL.

Należy pamiętać, że szansą na uniknięcie np. udaru mózgu, zawału serca, choroby niedokrwiennej serca i miażdżycy jest zachowanie odpowiedniego stosunku poszczególnych frakcji cholesterolu –wysokiego HDL („dobrego” cholesterolu) i niskiego LDL („złego” cholesterolu), który w nadmiarze prowadzi do powstawania blaszki miażdżycowej w tętnicy, co zwęża jej światło i może mieć tragiczne dla zdrowia skutki.

Badanie cholesterolu – przygotowanie

Cholesterol oznacza się na podstawie próbki krwi żylnej (najczęściej z żyły łokciowej), która nie musi być pobrana na czczo¹. Bez śniadania koniecznie musisz być wtedy, gdy stężenie trójglicerydów (TG) nie na czczo przekroczy wartość 440 mg/dl (czyli powyżej 5 mmol/l). Pamiętaj, że w standardowych warunkach żadne zmiany w Twojej zwyczajowej diecie nie są zalecane. Zarówno przejedzenie się przed wykonaniem badania, jak i głodówka mogą zafałszować wynik. W dniu badania unikaj jednak wysiłku, kawy, a także postaraj się nie stresować.

Oznaczenie profilu lipidowego wykonasz bezpłatnie (w ramach NFZ), jeżeli wcześniej otrzymasz skierowanie od lekarza rodzinnego. Krew do lipidogramu możesz też pobrać prywatnie w każdym laboratorium. A ile kosztuje badanie cholesterolu? Wszystko zależy od wybranej przez Ciebie placówki. Najczęściej ceny prywatnych usług wahają się między 20 a 60 zł.

Poziom cholesterolu – interpretacja wyników

Jeżeli chodzi o normy cholesterolu i trójglicerydów we krwi, są one opracowane przez Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne. Wyniki lipidogramu zawsze należy omówić ze specjalistą. Jeżeli nie będą prawidłowe, lekarz zaleci odpowiednie postępowanie, a w razie potrzeby wdroży leczenie farmakologiczne. Poniżej znajdziesz wartości cholesterolu całkowitego, trójglicerydów, a także frakcji LDL i HDL będące normą dla osób zdrowych.

• Cholesterol całkowity: <190 mg/dl
• Cholesterol LDL: <115 mg/dl
• Cholesterol HDL (mężczyźni): >40 mg/dl
• Cholesterol HDL (kobiety): >45 mg/dl
• Trójglicerydy: <150 mg/dl

Stanole roślinne – sposób na obniżenie złego cholesterolu we krwi

Pamiętaj, że jeżeli badanie pokaże, że cholesterolu LDL we krwi jest za dużo, masz do czynienia z tzw. hipercholesterolemią. W Polsce ponad 60% dorosłych osób ma podwyższone wartości cholesterolu całkowitego oraz frakcji LDL. Większość nawet nie jest tego świadoma². Wysoki cholesterol może być wynikiem nieprawidłowej diety, otyłości, przewlekłego stresu, palenia papierosów, braku ruchu, a także spożywania nadmiernej ilości alkoholu. Czasami podwyższone parametry warunkuje genetyka³. 

Aby poprawić swoje wyniki, zmień styl życia na zdrowszy, zacznij się więcej ruszać, odstaw używki i postaw na zdrową dietę. W unormowaniu zbyt wysokiego cholesterolu we krwi mogą pomóc Ci stanole roślinne. Dzięki nim możesz ograniczyć ryzyko wystąpienia miażdżycy i zawału serca*.

Stanole roślinne znajdziesz w żywności funkcjonalnej. Do tej grupy produktów, które są odpowiednie dla osób z podwyższonym cholesterolem – i nie tylko, zaliczamy np. napoje jogurtowe i margaryny marki Benecol. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności potwierdził, iż spożycie od 1,5 do 2,4 g stanoli roślinnych dziennie przyczynia się do obniżenia cholesterolu LDL o około 7-10 proc w ciągu 2-3 tygodni⁴, dlatego już dziś zacznij dbać o swoje zdrowie!

* Udowodniono, że estry stanoli roślinnych obniżają stężenie cholesterolu. Wysokie stężenie cholesterolu jest czynnikiem ryzyka rozwoju choroby wieńcowej serca.

Referencje:

¹ Kazimierska I. Profil lipidowy nie musi być wykonywany na czczo. Online: https://www.termedia.pl/lekarzspecjalista/Profil-lipidowy-nie-musi-byc-wykonywany-na-czczo,40634.html. Dostęp: 16.05.2023.

² Kozłowska-Wojciechowska M, Cybulska B., Narkiewicz K. et al. Stanole roślinne – niedoceniany element diety w profilaktyce i terapii chorób układu krążenia na tle miażdżycy. Online: https://core.ac.uk/download/pdf/268452868.pdf. Dostęp: 16.05.2023. 

³ Wojakowski W., Hrycek E. Hipercholesterolemia. Online: https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/88295,hipercholesterolemia. Dostęp: 16.05.2023. 

⁴ European Food Safety Authority. Blood cholesterol reduction health claims on phytosterols can now be judged against EFSA new scientific advice. Online: https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/blood-cholesterol-reduction-health-claims-phytosterols-can. Dostęp: 16.05.2023.